Melancholie
Herkenning
Melancholie is de oude benaming voor een depressie met psychotische kenmerken. Hoewel sommige depressies sluipend beginnen en het lang duurt voor dat zij als zodanig worden herkend, kan een melancholie ook vrij snel ontstaan. Plotseling vat de overtuiging post dat niets wat je hebt gedaan enige zin heeft gehad, dat alles wat je voor iemand hebt gevoeld leugenachtig was, dat je er maar beter niet meer kunt zijn.
Nu gaat het er in het geheel niet om te beoordelen of iemands leven zin heeft of niet. Van de maan afgezien zijn we allen even groot, zei Multatuli. Het gaat er hier om dat het normale gevoel van vanzelfsprekendheid dat je leeft helemaal wegvalt en je overgeleverd bent aan panische angsten en gevoelens van waardeloosheid.
Melancholie is een van de gevaarlijkste en meest dramatische ziekten die er zijn. Vanuit verlammende angst, schuldwanen, de overtuiging zelfs al dood te zijn kan iemand tot complete stilstand geraken. Vanuit de sprakeloze bewegingloosheid van de melancholie kan plotseling een zeer agressieve impuls tot zelfvernietiging optreden, de z.g raptus melancholicus. Ook totale uitputting, voedselweigering, uitdroging maken deze ziekte zo dodelijk.
Lees over de achtergrond en over de mildere varianten het gedeelte over depressie bij de stemmingsstoornissen.
Behandeling
Spoedopname en snelle behandeling zijn van levensbelang. De patiënt mag niet uit het oog worden verloren.
Melancholie is een van de weinige spoedindicaties voor electroconvulsieve therapie (vroeger "electroshock" genoemd). Een enkele keer lukt het met krachtige angstwerende middelen de patiënt even tot praten te krijgen en iets te bespreken maar tijd voor instellen op medicijnen en het effect daarvan afwachten is er meestal niet.
NB. Melancholy in het engels betekent ernstige depressie met 'vitale kenmerken' zoals dagschommeling, verminderde eetlust (gewichtsverlies) slaapstoornissen. Het hebben van wanen zoals hier beschreven zit dus niet in de engelse terminologie.
Zie verder onder depressie met psychotische kenmerken.