Hallucinogenen

Onder invloed zijn (intoxicatie)

Hallucinogenen zijn stoffen die hallucinaties veroorzaken. Wat hallucinaties zijn staat uitvoerig op het gedeelte over schizofrenie. Definitie: een waarneming zonder zintuiglijke prikkel. Er bestaan natuurlijke hallucinogenen die gewonnen worden uit bepaalde paddestoelen (psilocybine) en cactussen (mescaline). Daarnaast zijn er synthetische stoffen zoals LSD (lysergzuur di-ethylamide). Recent zijn vooral "paddo’s" populair. Verschijnselen van intoxicatie zijn enerzijds de psychologische veranderingen zoals angst om gek te worden of depressie of betrekkingsideeën en anderzijds de waarnemingsstoornissen waar zij hun naam aan te danken hebben. Er is tijdens intoxicatie, die "trip" wordt genoemd, ook altijd sprake van lichamelijke verschijnselen: pupilverwijding, versnelde hartslag, zweten, wazig zien, trillende handen en coördinatiestoornissen.

Waarnemingsstoornissen door hallucinogenen

De waarnemingsstoornissen die optreden ten gevolge van gebruik van hallucinogenen kunnen in intensiteit wisselen. De waarnemingen kunnen sterker zijn (heldere kleuren, indringende geluiden), synaesthetisch ( bijvoorbeeld kleuren zien bij geluiden), vreemd of onwerkelijk (depersonalisatie en derealisatie) dan wel echte hallucinaties zijn waarbij dingen waargenomen worden die er helemaal niet zijn. Vaak is er sprake van vervormingen van wat er gezien wordt. Soms worden er geometrische figuren gezien, of de "sporen" van dingen die bewegen. De dingen groter of kleiner zien dan ze zijn wordt macropsie resp. micropsie genoemd. Een bijzonderheid van de waarnemingsstoornissen door hallucinogenen is dat zij ook spontaan kunnen terugkeren, dus ook zonder dat opnieuw het middel wordt gebruikt. Dit verschijnsel wordt flashback genoemd. Er wordt dan gesproken van een blijvende waarnemingsstoornis t.g.v. hallucinogenen. De flashbacks duren een aantal seconden tot enkele minuten en kunnen gepaard gaan met herbelevingen van het drugsgebruik en intense angst.

Psychose (bad trip) door hallucinogenen

Het belangrijkste kenmerk van een bad trip is een paniekreactie zoals die ook bij cannabismisbruik kan voorkomen. Daarnaast kunnen psychotische verschijnselen in de vorm van wanen en denkstoornissen zoals bij schizofrenie optreden. Blijvende psychotische verschijnselen kunnen optreden bij mensen die van te voren een (erfelijke) kwetsbaarheid voor psychose bezitten of bij wie sprake is van een persoonlijkheidsstoornis. Voor iemand met familieleden met schizofrenie of ernstige bipolaire stoornissen is het risico op psychose groter. Paniek tijdens een bad trip gaat over en kan goed begeleid worden door rustig op iemand in te praten. Ernstiger reacties vereisen echter gespecialiseerde hulp.

Angst- en stemmingsstoornissen door hallucinogenen

In tegenstelling tot de angst- en stemmingsstoornissen bij amfetamine en cocaïnemisbruik zijn de verschijnselen niet goed te voorspellen. Over het algemeen verdwijnen de angst en stemmingsstoornis nadat het middel is uitgewerkt.