Manie
Manie is de tegenhanger van de melancholie in het oude spraakgebruik. Manie en melancholie waren de ernstigste stemmingstoornissen, per definitie gepaard gaand met psychotische verschijnselen, in het bijzonder wanen en niet zozeer hallucinaties. De inhoud van de wanen is zowel bij manie als bij melancholie behorend bij de stemming. Waar de melancholicus overtuigd is van zijn eigen nietigheid en waardeloosheid, daar heeft de manische patiënt de overtuiging bijzondere gaven te hebben, uitverkoren te zijn, onmetelijk rijk en voor het grootste geluk voorbestemd. Dit gaat echter niet altijd op: de grootheid slaat vaak om in betrekkings- en achtervolgingswanen. Het is zeker een misvatting dat een manie "ook wel iets leuks" heeft.
In de termen van de DSM IV zijn deze kenmerken wat afgezwakt. Men spreekt van een manische episode, die verder beschreven staat bij de bipolaire stemmingsstoornis, al of niet met psychotische kenmerken.
Hoewel bij de bipolaire stoornis beschreven wordt in welke stadia de manische ontremming kan verlopen kan een manie, evenals een psychotische depressie, snel ontstaan. Deze zich snel ontwikkelende stemmingsstoornissen verlopen ernstig, soms met dodelijke afloop. Bewegingsstoornissen, 'katatonie' komen bij deze dramatische beelden veel voor. Een patiënt kan bijvoorbeeld langdurig in dezelfde houding blijven zitten waardoor ledematen kunnen afsterven.
Behandeling
Net als bij melancholie vereist een acute manie voortdurend toezicht. Onder de expansieve, geweldige grootheid schuilen gevaarlijk destructieve impulsen. Opname, zo nodig onder dwang, is dringend vereist. Snelle behandeling ook. Ook bij manie dreigt totale uitputting. Ook manie reageert goed op de spoedbehandeling met electroconvulsieve therapie (ECT).
Lees verder bij bipolaire stoornis.